Sławni ludzie

FotoJan Leon Kozietulski

Jan Leon Hipolit Kozietulski herbu Abdank (ur. 4 lipca 1778 w Skierniewicach, zm. 3 lutego 1821 w Warszawie) .

Związany z Pałacem w Małej Wsi pod Belskiem, gdzie mieszkała jego siostra Klementyna Walicka. Dzięki niej wszedł na warszawskie „salony”, gdzie Klementyna w swoim pałacu przy dzisiejszej ulicy Waliców, prowadziła dość urozmaicone życie towarzyskie. Przez lata potem była ona jego mecenasem i ona to zmieniła jego życiowy kierunek.

Pułkownik wojsk polskich, dowódca 3. szwadronu 1. Pułku Lekkokonnego Polskiego Gwardii Cesarskiej, dowódca 3 Pułku Eklererów Gwardii Cesarskiej, dowódca 4 Pułku Ułanów Królestwa Kongresowego. Baron Cesarstwa Francuskiego. Uczestnik kampanii napoleońskich w latach 1806–1807 i 1808 r. w Hiszpanii. W kwietniu 1807 roku został dowódcą 3 szwadronu szwoleżerów. 30 listopada 1808 prowadził szarżę szwoleżerów na przełęczy Somosierra. Brał udział w kampanii austriackiej, w bitwie pod Wagram (1809), w kampanii rosyjskiej (1812–1813) i niemieckiej (1813–1814). Uczestnik bitwy narodów pod Lipskiem. Jego czyny są opiewane w pieśni „Marsz Kozietulskiego”. W 1811 roku został baronem cesarstwa Francji. Był kawalerem Legii Honorowej. Odznaczony Orderem Virtuti Militari i rosyjskim Orderem Świętej Anny.

Zmarł po długiej chorobie w wieku 43 lat, 3 lutego 1821 w Warszawie. W uroczystościach żałobnych uczestniczyły tysiące mieszkańców stolicy. Pochowany został w kościele parafialnym Świętej Trójcy w Belsku Dużym.

FotoZdzisław Lubomirski

Książę Zdzisław Lubomirski herbu Szreniawa bez Krzyża (ur. 4 kwietnia 1865 w Niżnym Nowogrodzie, zm. 31 lipca 1943 w Małej Wsi) – polski prawnik, polityk i działacz społeczny; prezydent Warszawy, członek Rady Regencyjnej, właściciel dóbr Mała Wieś. Odegrał wybitną rolę w czasach Królestwa Polskiego (regencyjnego).

W czasie pierwszej wojny światowej książę nadal organizował pomoc wspierając wiele organizacji charytatywnych. Sam angażował się w ich prace, udzielał pomocy finansowej, organizował struktury. Był Prezesem Komitetu Towarzystwa Popierania Pracy Społecznej, Polskiego Komitetu Pomocy Sanitarnej, Wydziału Tymczasowej Samopomocy Ziemian.

W listopadzie 1914 roku książę Lubomirski wszedł w skład Komitetu Narodowego Polskiego i podpisał jego odezwę. Najważniejszym celem organizacji było „zjednoczenie Polski i założenie podwalin swobodnego rozwoju narodu”. Jednocześnie prowadził rozmowy z okupantami, aby uzyskać możliwość jak najszerszej rozbudowy samorządu Warszawy i uzyskania autonomii dla całego narodu. 16 lipca 1916 roku, za zgodą władz okupacyjnych, zorganizował wybory do samorządu Warszawy, sam został prezydentem miasta.

Był jednym z najbardziej energicznych członków Rady Regencyjnej, która rozpoczęła urzędowanie 27 października 1917 roku na Zamku Królewskim w Warszawie. Starał się przenieść rozwiązania zastosowane wcześniej w Warszawie na obszar wszystkich ziem polskich. Rada wydała szereg aktów prawnych, na podstawie których budowano porządek II RP – jednego z najbardziej demokratycznych państw na świecie w tej epoce. 7 października 1918 roku z inicjatywy księcia regenta, po 123 latach została ogłoszona polska deklaracja niepodległości. 11 listopada 1918 roku Lubomirski, jako członek Rady Regencyjnej przekazał Józefowi Piłsudskiemu władzę wojskową, a 14 listopada 1918 władzę polityczną.

W 1893 roku Lubomirski ożenił się z Marią z Branickich. Wówczas przeniósł się do Królestwa Polskiego. Mieszkał w pałacu na Frascati (wówczas podmiejskiej rezydencji) i w swoich dobrach Mała Wieś (obecna gmina Belsk Duży). Lubomirski spędzał tu wolne chwile oraz czas z rodziną. Był ojcem trójki dzieci – Julii, Jerzego i Doroty.

Podczas zamachu majowego w 1926r. powrócił do życia politycznego, pełnił rolę mediatora, prowadząc rozmowy z obydwiema stronami konfliktu. Jego celem było uniknięcie wojny domowej. W latach 1928 – 1935 Zdzisław Lubomirski był senatorem z ramienia Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem wybranym w Warszawie. W kolejnej kadencji (1935 – 1938) pełnił tę funkcję z nominacji prezydenta. Już we wrześniu 1939 roku, podczas oblężenia Warszawy, książę Lubomirski włączył się aktywnie w prace Komitetu Obywatelskiego. 10 listopada 1942 roku został aresztowany przez gestapo za działalność niepodległościową. Przez dwa miesiące był przetrzymywany w więzieniu bez postawienia zarzutów. Kiedy został zwolniony, z powodu ciężkich ran nie zdołał już wyzdrowieć. Zmarł 31 lipca 1943 roku w Małej Wsi. Pochowany został w kościele parafialnym w Belsku Dużym.


Foto
Książę regent Zdzisław Lubomirski, portret autorstwa Bolesława Czedekowskiego, 1936 r



FotoBazyli Walicki

Bazyli Walicki herbu Łada (ur. ok. 1750, zm. 28 grudnia 1802). Jako człowiek wykształcony (ukończył studia w Paryżu), wychowany patriotycznie, przechodząc kolejne stopnie obywatelskiej hierarchii w ówczesnej Rzeczypospolitej, został chorążym rawskim, by w końcu zostać wojewodą rawskim (30.04.1774) oraz kawalerem Orderów Orła Białego i Św. Stanisława. Członek Sejmu Czteroletniego i zwolennik Konstytucji 3 Maja, senator. W 1758 został chorążym rawskim i kasztelanem sochaczewskim.

Był zwolennikiem i propagatorem reform, a także doradcą i przyjacielem króla Stanisława Augusta. Członek Komisji Dobrego Porządku Miasta Starej Warszawy w 1765 roku. Na Sejmie Rozbiorowym 1773-1775 przystąpił do konfederacji Adama Ponińskiego, powołany też do Komisji Skarbowej Koronnej. Członek konfederacji Andrzeja Mokronowskiego w 1776 roku. Sejm grodzieński (1793) nominował go do Rady Nieustającej.

Inicjator oraz twórca dóbr i linii małowiejskiej. Ożenił się z Różą Nieborską herbu Lubicz (mieli siedmioro dzieci - dwóch synów: Józefa i Kazimierza oraz pięć córek). Żona wsparła swoim posagiem majątek Bazylego Walickiego i w II połowie XVII wieku zakupili wspólnie dobra Mała Wieś koło Belska Dużego. Na miejscu powstała rezydencja, która od 1945 roku jest Ośrodkiem Wypoczynkowym Urzędu Rady Ministrów.

Bazyli Walicki w 1779r. ufundował kościół parafialny w Belsku Dużym. Był również właścicielem miasta Mogielnica. Był niezwykle przedsiębiorczym człowiekiem. Znakomitym ekonomistą i znawcą zagadnień skarbowych. Położył wiele zasług dla Warszawy, zwłaszcza w zakresie jej urbanistycznego i ustawodawczego ustroju. Zmarł w roku 1802.

FotoJan Piotr Rządkowski (ur. 14 lipca 1860 w Belsku, powiat grójecki, zm. 17 lutego 1934 w Suchorzewie) – pułkownik piechoty armii rosyjskiej i tytularny generał broni Wojska Polskiego, uczestnik walk o niepodległość Polski w I wojnie światowej i wojnie polsko-bolszewickiej. Żołnierz patriota, którego rodzice spoczywają na cmentarzu parafialnym w Belsku Dużym.

Wojciech Rządkowski ojciec generała w aktach Belska figuruje jako wójt a następnie marszałek dworu w Małej Wsi. Dwukrotnie żonaty (I żona Marianna Stępczyńska zmarła 29.08.1850 roku w Belsku), z drugą żoną wspomnianą już Rozalią (Różą?) miał urodzonego w dniu 14.07.1860 roku w Belsku syna, właśnie późniejszego generała. Zmarł 29.05.1900 w Belsku.

Młodość i służba w armii rosyjskiej

Jan Rządkowski pochodził ze starego, szlacheckiego rodu posiadającego liczne majątki w okolicach Łomży. Z powodów bliżej nieznanych rodzina ta musiała opuścić Podlasie i Kurpie (prawdopodobnie chodziło o represje po powstaniu listopadowym) i przenieść się do centralnej Polski. Jego rodzicami byli Wojciech i Rozalia z Ogrodnickich, a dziadkami Feliks i Petronela z Psarskich. Przyszły generał zawarł związek małżeński z Katarzyną Łazowską.

Po ukończeniu sześcioklasowego gimnazjum w Łowiczu, w wieku 20 lat (1 września 1880), wstąpił ochotniczo do armii rosyjskiej. Przez 34 kolejnych lat służbę wojskową pełnił w 71 Pułku Piechoty. W wymienionym oddziale osiągnął stanowiska dowódcy batalionu i zastępcy dowódcy pułku.

W ostatniej dekadzie maja 1915 mianowany został dowódcą Legionu I Puławskiego, który od lutego 1915 został przemianowany na 739 Nowoaleksandryjską Drużynę Pospolitego Ruszenia. W drugiej połowie września 1915 pozostałość Legii, po walkach pod Michałowem, wsią na południe od Pakosławia (15 czerwca), Władysławowem (17 lipca), Kolonią Chechelską, Nurcem i Czeremchą (20 sierpnia) oraz Zelwą (10 września) wycofano z frontu do Słucka, a następnie do Bobrujska. W Bobrujsku na bazie Dowództwa 104 Brygady Strzeleckiej Pospolitego Ruszenia i 739 Nowoaleksandryjskiej Drużyny Pospolitego Ruszenia oraz 104 i 105 Konnej Sotni Pospolitego Ruszenia sformowano Brygadę Strzelców Polskich. Dowódcą brygady został gen. mjr Piotr Szymanowski. Jan Rządkowski objął dowództwo jednego z czterech batalionów brygady. Od 8 lutego 1917 pełnił funkcję zastępcy dowódcy Dywizji Strzelców Polskich w I Korpusie Polskim w Rosji. W okresie od stycznia do kwietnia 1918 więziony przez bolszewików.

Służba w WP

31 października 1918 przyjęty został do Wojska Polskiego, w stopniu pułkownika, i wyznaczony na stanowisko dowódcy Okręgu Wojskowego Nr VI w Piotrkowie podporządkowanego Kieleckiemu Inspektoratowi Lokalnemu, a wkrótce dowódcy Okręgu Generalnego „Kielce”. Od 7 listopada 1918 przystąpił do organizowania Piotrkowskiego Pułku Okręgowego, który 10 grudnia został przemianowany na 26 Pułk Piechoty. W styczniu 1919 przekazał dowodzenie pułkiem podpułkownikowi Emanuelowi Hermanowi i awansował na stanowisko dowódcy Okręgu Generalnego „Lublin”. 1 listopada 1919 roku Naczelny Wódz Wojsk Polskich mianował go generałem podporucznikiem. 22 listopada 1919 mianowany został dowódcą 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej. W 1920 w czasie wojny polsko-bolszewickiej kilkakrotnie dowodził Grupą Operacyjną swojego imienia. W październiku 1920 uczestniczył w buncie gen. Żeligowskiego, a następnie został dowódcą I Korpusu Wojsk Litwy Środkowej. 16 lutego 1921 mianowany został dowódcą Okręgu Generalnego „Łódź”.

Z dniem 1 stycznia 1922 przeniesiony został w stały stan spoczynku z prawem noszenia munduru w stopniu generała porucznika. Zatrzymany w służbie czynnej na stanowisku przewodniczącego Oficerskiego Trybunału Orzekającego. Funkcję tę pełnił do dnia 31 maja 1923 kiedy to, został przeniesiony w stan spoczynku w stopniu tytularnego generała broni ze starszeństwem 1 czerwca 1919. Po przeniesieniu w stan spoczynku zamieszkał w Warszawie. Następnie przeniósł się do majątku Suchorzew w Wielkopolsce. Tam zmarł. Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.


Foto

Foto


Stopka

Urząd Gminy w Belsku Dużym:

ul. Jana Kozietulskiego 4, 05-622 Belsk Duży

tel.: (48) 66-11-271
fax: (48) 66-11-340

e-mail: urzad@belskduzy.pl
www: http://www.belskduzy.pl

Godziny otwarcia:
poniedziałek - piątek, w godz. 7.30 - 15.30

Biuletyn Informacji Publicznej

http://www.bip.belskduzy.pl

© 2011 - 2013 Urząd Gminy w Belsku Dużym
Zawartość merytoryczna: Urząd Gminy, e-mail: urzad@belskduzy.pl
Projekt: INFOSTRONY - ADAM PODEMSKI, e-mail: adam.podemski@infostrony.pl, tel: (22) 818-72-14